เปิดใจทีม หมอชนะ ตอบคำถามปมจุดยืนแอปฯ เปลี่ยนไป - รัฐบาลยันคุมเองเพื่อความปลอดภัย

          ทีมพัฒนาแอปฯ หมอชนะ เปิดใจ ลดบทบาทเหลือแค่ที่ปรึกษาจริง เหตุภาครัฐแทรกแซง ทำจุดยืนแอปฯ เปลี่ยนไป หวั่นกระทบข้อมูลส่วนบุคคล ด้านรัฐบาลย้ำส่งมอบเพื่อความปลอดภัย


         กำลังเป็นประเด็นที่ต้องติดตามกับแอปฯ หมอชนะ ซึ่งภาครัฐเน้นย้ำให้คนไทยใช้งานเพื่อตรวจสอบความเสี่ยง โควิด 19 แต่กลับเกิดข่าวสะพัดว่าทีมงานผู้สร้างจะถอนตัว จากนี้จะเป็นรัฐเข้ามาควบคุมจนเกือบเบ็ดเสร็จ และอาจทำให้หลายคนเริ่มรู้สึกกังวลนั้น

             ความชัดเจนในเรื่องนี้ วันที่ 18 มกราคม 2564 นายพุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอีเอส) แถลงชี้แจงว่า ขณะนี้ทีมพัฒนาหมอชนะที่ประกอบด้วยทีมจิตอาสากว่า 100 คน ยังคงทำงานด้วยกัน ไม่ได้ถอนตัว แต่เป็นการส่งมอบให้แก่รัฐบาล เพื่อความปลอดภัยของข้อมูล และให้เกิดการใช้ที่เหมาะสม รวมถึงเพื่อเป็นประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด ยืนยันว่าไม่ได้มีความขัดแย้ง


             แนวทางการทำงานของแอปฯ นับจากนี้ ทางทีมพัฒนาจะส่งมอบการดูแลระบบแอปฯ หมอชนะให้ทางสำนักพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (สพร.) และ ดีอีเอส ที่เตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการใช้งานที่จะเพิ่มขึ้นอีก 30-40 ล้านคนในอนาคต โดยปัจจุบันมียอดดาวน์โหลดที่ 7 ล้านราย

             ส่วนการทำงานของแอปฯ ฟังก์ชัน สีสถานะ เพื่อการติดตามสอบสวนโรคนั้น ทางกรมควบคุมโรคจะเป็นผู้ควบคุมข้อมูลและยืนยันสีสถานะของผู้ใช้งานหน่วยงานเดียวเท่านั้น

             หนึ่งในทีมผู้พัฒนาแอปฯ หมอชนะ อย่าง นายอนุชิต อนุชิตานุกูล ชี้แจงในงานแถลงครั้งนี้ว่า หลังจากรัฐได้ประกาศให้ใช้หมอชนะอย่างเป็นทางการ แอปฯ ก็จะเป็นต้องมีการสื่อสารที่เป็นเอกภาพ โดยรัฐจะมีกลยุทธ์ในการตัดสินใจ ขณะที่การดูแลข้อมูลนั้นยังเป็นไปตามเงื่อนไขที่ประชาชนได้ลงทะเบียนไว้ตอนแรก


             การแถลงดังกล่าว สืบเนื่องจากการสัมภาษณ์ของ อ.ลอย ชุนพงษ์ทอง นักวิชาการอิสระซึ่งใกล้ชิดกับทีมพัฒนาแอปฯ หมอชนะ ที่กล่าวกับช่อง 3 ยืนยันว่าทีมพัฒนาได้ถอนตัวแล้ว สาเหตุเพราะทางกรมควบคุมโรคไม่ยอมกำหนดให้คนติด โควิด-19 เป็นสีแดง ในเมื่อไม่มีสีแดง ก็ไม่มีสีส้ม สีเหลือง จะมีแต่สีเขียวทั้งแผ่นดิน แบบนี้แอปฯ หมอชนะก็ไม่มีประโยชน์และกลายเป็นขยะไป

             อ.ลอย ยืนยัน แอปฯ จะไม่เข้าถึงข้อมูลส่วนตัว เพราะไม่มีเบอร์โทรศัพท์เข้าไปในระบบ แต่จะเป็นระบบโค้ด ที่ประมวลผลออกมาเมื่อใกล้ผู้ติดเชื้อ ซึ่งมองว่าแอปฯ นี้จะช่วยให้เศรษฐกิจเดินหน้าไปได้ เพราะจับที่ตัวบุคคล ไม่เกี่ยวกับพื้นที่ ไม่ใช่เหมารวมทั้งพื้นที่

             ส่วนที่บอกว่าทั้งสองฝ่ายยังร่วมมือกันดีนั้น อ.ลอย ยืนยันว่าไม่ใช่ สถานะในตอนนี้ทางทีมพัฒนากำลังแก้บั๊กเรื่องกินแบตเตอรี่ และลดการกินดาต้า จะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นก็แยกทางกันแน่นอน หากรัฐบาลหรือกรมควบคุมโรคยังไม่ยอมกำหนดให้มีตัวสีแดง
 
             มุมมองจากพรรคฝ่ายค้าน นางสาวอรุณี กาสยานนท์ โฆษกพรรคเพื่อไทย แสดงความเป็นห่วงถึงความโปร่งใสในการเข้าถึงข้อมูล และการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลโดยรัฐ ย้ำว่ารัฐต้องไม่ทำข้อมูลรั่วไหลเช่นกรณี ไทยชนะ ที่ปรากฏโฆษณาต่าง ๆ เข้ามาหลังสแกน พร้อมฝากถึงรัฐต้องไม่ใช้แอปฯ เป็นเครื่องมือติดตามประชาชนที่เห็นต่าง

             นายไกลก้อง ไวทยการ อดีต ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคอนาคตใหม่ แสดงความเห็นว่า หมอชนะ พัฒนาขึ้นจากแนวคิดแบบเปิดเผยโค้ด เพื่อเปิดช่องให้มีการต่อยอด มีความโปร่งใส แต่พอไปทำงานกับรัฐ หรือราชการ ที่มีวัฒนธรรมแบบปิด สั่งการจากบนลงล่าง คนอาสากลับถูกมองว่าเป็นลูกน้อง ก่อนรัฐจะยึดไปทำ รวมศูนย์อำนาจจัดการข้อมูลจากมือถือประชาชน

              ผู้สื่อข่าวกระปุกดอทคอม ได้คุยกับผู้พัฒนาหมอชนะและผู้เกี่ยวข้อง ได้รับเสียงสะท้อนว่า ที่ผ่านมาภาครัฐหลายฝ่ายมีข้อเสนอหลายอย่างขัดแย้งกัน บางฝ่ายก็มีความพยายามจะให้เพิ่มฟีเจอร์บางอย่างเข้าไป ซึ่งผู้พัฒนามองว่าไม่เกี่ยวข้องกับการสอบสวนโรค และอาจขัดกับคุณค่าเดิมที่ตั้งใจไว้เรื่องการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ทำให้ทีมพัฒนาไม่สบายใจ และขอทำหน้าที่แค่ที่ปรึกษา แต่หากรัฐมีความชัดเจนไปในทิศทางที่ดี ก็ยังไม่ปิดโอกาสเพื่อพูดคุยหารือรายละเอียดกันในอนาคต สุดท้ายนี้ย้ำว่า ผู้พัฒนาอยากทำเพื่อคนไทยจริง ๆ ฝากถึงภาครัฐให้เข้าใจในมุมมองผู้พัฒนา และอยากให้คนไทยยังสนับสนุนหมอชนะต่อไป

             ขณะที่ นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค ยอมรับว่า ระหว่างกลุ่มผู้พัฒนาซอฟต์แวร์กับผู้ใช้งานในส่วนของกระทรวงสาธารณสุข อาจมีบางประเด็นที่มีความเข้าใจคลาดเคลื่อน ต้องมีการหารือและทำความเข้าใจเพิ่มเติมต่อไป โดยเฉพาะประเด็นเกี่ยวกับสถานะของผู้ติดเชื้อ จะได้นำไปทำความเข้าใจกับผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด เพื่อให้แอปฯ มีประโยชน์สูงสุดสำหรับประชาชนในการป้องกันควบคุมโรค