นพ.ประสิทธิ์ ชี้โควิด 19 รอบนี้ ตัวเลขอาจพีคไป 5 เท่า แจงเหตุทำไมคนติดเชื้ออายุน้อย

          "นพ.ประสิทธิ์" ลั่น ยอดผู้ติดเชื้อขึ้นหลักพันแน่ ! ชี้ โควิด 19 ไม่จากโลกนี้ไปง่าย ๆ แม้มีวัคซีน แจงเหตุทำไมคนติดเชื้ออายุน้อย-อาการหนัก อัปเดตอาการผู้ว่าฯ สมุทรสาคร ใส่เครื่องช่วยหายใจ 


          วันที่ 4 มกราคม 2564 "หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย" ในฐานะผู้ดำเนินรายการ โหนกระแส ทางช่อง 3 กดเลข 33 ได้เกาะติดสถานการณ์โควิด 19 ระบาดระลอกใหม่ โดยได้สัมภาษณ์เปิดใจ "ศ. ดร. นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา" คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้น


ในมุมอาจารย์หนักใจไหม ?

          "ถ้าใครติดตามดู เคยพูดเรื่องนี้มาครึ่งปีแล้วว่าจะมีการติดเชื้อระลอกใหม่แน่ ที่บอกว่ามีแน่ ไม่ได้เป็นการคาดเดาอย่างเดียว มันเป็นการศึกษาพฤติกรรม ศึกษาสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อ 100 ปีที่แล้ว เมื่อประเทศต่าง ๆ ในโลกใบนี้ติดเชื้่อรอบแรก อย่างไข้หวัดใหญ่สเปน แล้วพอทุกอย่างเริ่มดีขึ้น มีการผ่อนคลาย พอเริ่มมีการระบาดในระลอก 2 การปิดประเทศ ปิดเมืองต่าง ๆ มันจะช้า เพราะคนส่วนใหญ่ไม่อยากถูกควบคุม อีกทั้งเรื่องเศรษฐกิจ กว่าจะตัดสินใจเรื่องล็อกดาวน์อีกครั้งก็เกิดเหตุการณ์ระลอกที่ 2"

จริงหรือเปล่า ที่บอกว่าถ้ามีการระบาดระลอกใหม่จะมากกว่าเดิม 5 เท่า ?

          "ข้อมูลในเวลานี้ เรามี 75 ประเทศที่มีการระบาดรอบ 2 ใน 75 ประเทศ 88 เปอร์เซ็นต์ รอบที่ 2 รุนแรงกว่ารอบที่ 1 เป็นตัวเลขที่ อ.ธีระ ได้รวบรวมไว้ เอาตัวเลขนี้เป็นตัวตั้ง จากตัวเลขอันนี้ซึ่งเป็นการศึกษาจากข้อมูลจริงย้อนหลัง ยกตัวอย่างประเทศไทย เรามีรอบแรกตัวเลขสูงสุดต่อ 1 วัน ตัวเลข 188 ราย ต่อ 1 วัน ข้อมูลที่เราศึกษาใน 75 ประเทศที่ระบาดรอบ 2 พบว่าตัวเลขพีคไป 5 เท่า จากตัวเลขสูงสุดของรอบแรก นั่นคือตัวเลขประเทศไทย ที่เราน่าจะได้เห็นคือ 1 พันราย แต่เป็นตัวเลขที่ศึกษาประเทศที่มีการระบาดระลอก 2 ไม่ได้หมายความว่าตัวเลขต้องเป๊ะ ๆ ตามนี้ เป็นการอาศัยข้อมูลจากสิ่งที่เกิดขึ้นมาคาดการณ์สิ่งที่จะเกิดขึ้น"


ล่าสุด อ.ยงค์ บอกว่ามีสายพันธุ์อังกฤษเข้ามาอยู่ในประเทศไทย กำลังคุมกันอยู่ เป็นยังไงกันแน่ ?

          "อยากให้พวกเราเข้าใจสิ่งเหล่านี้อย่างถูกต้อง เพื่อประยุกต์กับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้ โควิด 19 เป็น RMA ไวรัส เราเปิดตลอดเวลาว่าการกลายพันธุ์ของมันเป็นเรื่องปกติ นิสัยของมันคือกลายพันธุ์ ถ้าการกลายพันธ์ุของมันเล็ก ๆ น้อย ๆ ไม่ก่อให้เกิดผล ไม่เป็นไร แต่ตอนนี้อย่างน้อย 2 รอบแล้วที่การกลายพันธุ์ของมันทำให้เกิดการกลายพันธุ์ใหม่ที่แพร่ระบาดได้เร็วกว่าเดิม สายพันธุ์เดิมที่เกิดขึ้นที่อู่ฮั่น ที่เราเรียกคร่าว ๆ ว่า D614 เราเริ่มปลายปีที่แล้ว จนต้นปีนี้ ประมาณเดือนกุมภาพันธ์ พบว่าทางตะวันตกเริ่มมีการกลายพันธุ์เร็วขึ้น ตอนนั้นก็เริ่มมีการศึกษา รอบนั้นเริ่มศึกษาว่ามีการกลายพันธุ์หรือยัง รอบนั้นที่ชัด ๆ คือเดือนเมษยน เราเจอสายพันธุ์ใหม่ที่เรียกว่า G614 ซึ่งแพร่ระบาดเร็วกว่าเดิมประมาณ 10 เท่า และสายพันธุ์นี้โดยหลักธรรมชาติ สายพันธุ์ที่โตเร็วจะทำให้สายพันธุ์ที่โตช้าถูกกำจัดออกไป สายพันธุ์ที่โตเร็วจะมาทดแทน

          ณ วันนี้สายพันธุ์ทั่วโลกที่เกิดการระบาดโควิด 19 เป็น G614 รวมทั้งที่มาจากเมียนมา เข้ามาที่เรา 60 เปอร์เซ็นต์ ก็เป็น G614 ทีนี้ประมาณเดือนกันยายนที่ผ่านมา สหราชอาณาจักร ไม่ใช่อังกฤษนะ พบว่ามีการแพร่ระบาดที่เร็วขึ้นกว่าเดิม จากการลงไปศึกษารหัสพันธุกรรม พบว่ามันมีการกลายพันธุ์อีก แต่คราวนี้การกลายพันธุ์เกิดที่ 23 จุดของตัวไวรัส การกลายพันธุ์ที่เกิดขึ้นมีการไปกระทบจุดที่มันมีการสร้างโปรตีน ทำให้เกิดการเกาะติดในตัวคนได้เร็วขึ้น สายพันธุ์นี้ที่เราเรียก B117 มันแพร่ระบาดเร็วกว่าเดิม ตอนเดือนกันยายน ที่สหราชอาณาจักรเริ่มเจอ พอเดือนพฤศจิกายน ปรากฏว่า 1 ใน 4 ของการแพร่ระบาดในสหราชอาณาจักรเริ่มเป็นสายพันธุ์นี้ แต่พอกลางเดือนธันวาคมที่ผ่านมา 2 ใน 3 เป็นตัวนี้แล้ว B117 ฉะนั้นมันเร็วมาก จึงเป็นเหตุผลว่า 7 ประเทศในยุโรปจึงปิด ไม่ให้คนในสหราชอาณาจักรเข้าประเทศ เพราะกลัวมากว่าสายพันธุ์นี้เข้าไปมันจะยุ่งยากมาก

          ขณะเดียวกัน สายพันธุ์นี้ผมติดตามตัวเลขเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มันกระจายไป 17 ประเทศ ตอนนี้มันกระจายไปแล้ว 30 กว่าประเทศ มันเกิดขึ้นเท่าตัว สายพันธุ์นี้มันเข้าไปที่เวียดนามเมื่อ 5-6 วันที่แล้ว เวียดนามเจอรายแรก เป็นคนที่กลับมาจากสหราชอาณาจักร ของเราก็มีรายงานว่าเจอครอบครัวหนึ่งที่มาจากสหราชอาณาจักร หลักการใหญ่ ๆ คือตอนนี้เราคงบอกไม่ได้ว่ากันไม่ให้คนจากสหราชอาณาจักรเข้า เพราะตอนนี้มันไปกว่า 30 ประเทศแล้ว ฉะนั้นใครก็ตามที่มาจากต่างประเทศ ต้องรัดเข็มขัดเข้มงวดจริง ๆ หย่อนไม่ได้แม้แต่วันเดียว เพราะเราคาดการณ์ไม่ได้แต่ละคนที่เข้ามา แล้วเวลาเราศึกษาสายพันธุ์ใดมันไม่ได้ง่าย เพราะเราต้องไปถอดรหัสพันธุกรรม มันไม่ใช่หลักปกติที่เราจะทำ ดีที่สุดคือตอนนี้ใครก็ตามที่กลับมาจากต่างประเทศ ต้องอยู่ในที่ Quarantine หย่อนไม่ได้"

ตอนนี้ที่อยู่สมุทรสาครคือ G614 แต่ตอนนี้ที่เข้ามา 4 แล้วคือ B117 ถูกเก็บเอาไว้ ไม่ได้ปล่อยมาให้กระจายออกไป เชื้อตัวนี้ติดเร็ว 70 เปอร์เซ็นต์ คืออะไร ติดเร็ว 70 เท่าหรืออะไร ?

          "ระยะเวลา สมมติจาก 1 ตัว เป็น 2 ตัว มันใช้เวลาสั้นลง ฉะนั้นมันเพิ่มจำนวนได้เร็วขึ้น สอง ความสามารถของมันเข้าไปมัลติกับเซลล์ของเรา ทำให้การติดตัวเราเยอะมากขึ้น มีโอกาสที่เข้าไปสัมผัสได้เร็วขึ้น และเพิ่มจำนวนในตัวเราได้เร็วขึ้น เมื่อตัวเราเพิ่มเร็วขึ้นโอกาสแพร่กระจายก็จะสูง"


ถ้าวัคซีนที่ออกมา จะกำจัดตัวนี้ได้หรือเปล่า ?

          "สมมติปากกาคือตัวไวรัส ก็มีพันธุกรรมของมัน เวลาเราทำวัคซีนเราจะเลือกตำแหน่งที่มันเสถียรที่สุด รหัสพันธุกรรมที่มีโอกาสกลายพันธุ์น้อยที่สุด ถ้าตรงนี้ไม่มีการเปลี่ยนแปลง วัคซีนที่เข้าไปก็จะเจอมัน แต่ส่วนอื่น ๆ ที่เปลี่ยนแปลงบ่อย ๆ ต่อให้มันเปลี่ยนแปลงไป แต่วัคซีนไม่ได้มองหามัน มองหาแค่นี้ วัคซีนก็จะไม่พลาด จน ณ วันนี้วัคซีนที่ผลิตในโลกนี้ เวลานี้ ยังครอบคลุมทั้ง G614 และ B117 ยังไม่มีหลักฐานว่าวัคซีนหามันไม่เจอ ตอนนี้ยังปลอดภัยอยู่ สิ่งสำคัญคือ ไวรัสกลายพันธุ์เป็นประจำ เราไม่รู้อนาคตจะเกิดเหตุการณ์กลายพันธุ์ตรงนี้อีกหรือเปล่า แต่หลักการคนผลิตวัคซีนเขาต้องหาตรงตำแหน่งที่มีโอกาสเปลี่ยนแปลงน้อยที่สุด เสถียรที่สุด ตอนนี้ก็ยังเชื่อว่าวัคซีนยังจัดการได้"

วัคซีนปัจจุบันมีหลายตัวมาก ล่าสุดที่อ่านข่าวมา มีตัวหนึ่งไฟเซอร์ ที่คนอเมริกันฉีดกัน มีบุคลากรทางการแพทย์ฉีดเข้าไป ผ่านไป 8 วัน ติดไวรัสโควิด แล้วมีการแถลงออกมาเลย อันนี้คืออะไร ?

          "อันดับแรกตอนนี้เรามีวัคซีน 18 ตัว ของ 18 บริษัท ที่เข้าสู่ระยะ 3 หรือจะจบระยะ 3 เราต้องจัดสรรทดลองและเข้าระยะ 1, 2, 3 ตอนนี้มี 18 บริษัท ที่ไปเร็วมากคือ ไฟเซอร์ ที่ออกมาก่อน วัคซีน 18 ตัวนี้ มีกลไกการทำงานหรือการผลิตอยู่ 4 แบบ มี 3 บริษัทเป็นของอเมริกา เร็วสุดคือ ไฟเซอร์ อีกหนึ่งคือ Moderna ของอเมริกันเหมือนกัน หลักการวัคซีนต้องฉีด 2 เข็ม ไม่ใช่เข็มเดียว ฉีดเข็มแรก ภูมิต้านทานเรายังไม่ดีหรอก ต้องฉีดเข็มที่สอง แล้วหลังจากฉีดเข็มที่สองไป 1 อาทิตย์ ภูมิคุ้มกันเราถึงจะถึงระดับที่สามารถป้องกันเชื้อได้ เพราะฉะนั้นระหว่างการฉีดวัคซีนหลายคนเข้าใจผิด อันนี้คือน่ากลัว มันไม่ใช่ 2 อันนี้ดีมาก เขาออกมาทำความเข้าใจคนอเมริกันแล้วว่าถึงแม้ฉีดครบ 2 เข็มก็ยังต้องใส่หน้ากากนะ เพราะไม่มีวัคซีนไหนร้อยเปอร์เซ็นต์ เป็นเหรียญด้านลบที่เป็นห่วงมาก เพราะคนจำนวนหนึ่งเอาตัวเองไปทุ่มกับวัคซีน เชื่อวัคซีนเต็มที่ พอถึงเวลาได้วัคซีนก็จะดี๊ด๊า พอถึงตรงนั้นถ้าเกิดการกลายพันธุ์หนึ่ง หรือตัวเองยังไม่ทันขึ้นไปแล้วติดกลับเข้ามา ก็กลายเป็นเบิร์น"

ไม่ใช่หมายถึงว่าฉีดเข็มแรกแล้วจะมีภูมิทันที ความเสี่ยง 4 อย่างที่ประเมินการล็อกดาวน์มองยังไง ?

          "อันนี้ก็เป็นเรื่องที่ผมพยายามพูดตลอดเวลา เรามีกลุ่มเสี่ยง พื้นที่เสี่ยง กิจกรรมเสี่ยง มีช่วงเวลาเสี่ยง 4 อย่างนี้เจอพร้อมกันที่ใดที่หนึ่งต้องมาตรการเข้มสุด ฉะนั้นตอนนี้บุคคลเสี่ยงใหญ่ ๆ มี 4 กลุ่ม ประเทศไทยมีกลุ่มเสี่ยงใหญ่ ๆ อยู่ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มสมุทรสาคร แรงงานต่างด้าว กลุ่มที่สองคือ กลุ่มเข้าไปบ่อนการพนันทั้งหลาย 2 กลุ่มนี้เป็นกลุ่มเสี่ยง 2 กลุ่มนี้ต้องจัดการแยกมาให้ได้ สอง คือพื้นที่เสี่ยง คือจังหวัดใด ซึ่งเราแบ่งเป็นสีแดง สีส้ม สีเหลือง สีเขียว จังหวัดใดแดง ส้ม คือพื้นที่เสี่ยง คนเสี่ยงอยู่ในพื้นที่เสี่ยง ต้องมาตรการเข้มข้น คนอื่นมีโอกาสไปเจอคนกลุ่มเสี่ยง จากสีส้มก็จะกลายเป็นสีแดง ตรงนี้ต้องระวัง สาม คือกิจกรรมเสี่ยง คนจำนวนเยอะ ๆ มาอยู่ที่เดียวกัน เมื่อไหร่ 3 อย่างนี้เจอกันอีก คนกลุ่มเสี่ยงเข้าไปพื้นที่เสี่ยง เช่น ไปร้านที่มีคนเยอะ ๆ ความเสี่ยงก็จะเพิ่มเป็นทวีคูณ และที่สี่คือ ช่วงจังหวะเสี่ยงของโลกใบนี้คือ ช่วงเทศกาล อย่างปีใหม่ เวลานี้เราเป็นจังหวะที่ก่อนหน้านี้ประมาณเกือบเดือนในอเมริกา มีการเฉลิมฉลองเทศกาลวันหยุดปลายปี หลังจากนั้นก็ชู้ตเลย มีจำนวนคนติดเชื้อคนไข้เยอะมาก ในช่วงที่เป็นช่วงเวลาเสี่ยง คนมักจะไปสถานที่ที่คนติดกันเยอะ ๆ แล้วไม่ได้ใส่หน้ากาก ก็เกิด 4 อย่างในเวลาเดียวกัน จังหวัดใดเจอ 4 อย่างนี้จังหวัดนั้นต้องเข้มสุด ๆ

          ถ้าประเทศไทยจะเกิดการล็อกดาวน์ อาจล็อกดาวน์จำกัดไล่พื้นที่ แต่ก็ต้องสำคัญว่าไม่เกิดการเคลื่อนย้ายระหว่างคนในพื้นที่ ผมคิดว่าไม่ง่าย ก็เข้าใจ แต่เราจะป้องกันสิ่งเหล่านั้นได้ยังไง ถ้าบอกว่าเรามี 28 จังหวัดที่เข้มข้นสุด ๆ แล้ว บางจังหวัดที่เป็นสีแดง มีคนไข้น้อยมากนะ แต่เป็นพื้นที่กันชน ต้องให้เป็นพื้นที่สีแดงไปด้วย เพราะถ้ามีคนเสี่ยงจากที่หนึ่งเยอะ แล้วเข้าไปในจังหวัดกันชน ในที่คนอยู่กันเยอะ ๆ ก็จะมีการแพร่และไปต่อ ถ้าเราเข้าใจตรงกันแบบนี้ เราจะประยุกต์แนวคิดได้ตรงกันมากขึ้น"


กรณีแบบนี้ทำไมไม่ล็อกขาดเป็นบางจังหวัดไปก่อนหน้านี้ อย่างออสเตรเลีย ที่ล็อกเมลเบิร์น ห้ามเข้า-ห้ามออก แล้วทุกอย่างมันลด เราทำแบบนั้นได้ไหม ?

          "นี่คือทางทฤษฎีที่ควรต้องทำ แต่ต้องอาศัยการตัดสินใจ รัฐบาลออสเตรเลียตัดสินใจเรื่องนี้ทันทีที่เจอที่เมลเบิร์น ล็อกคน 6.7 ล้านไม่ให้ออก รีเซตเลย แต่ใน 14 วันนั้น คนมีเชื้อมีอาการเข้าสู่กระบวนการรักษา คนมีเชื้อไม่มีอาการเข้าสู่กระบวนการควบคุม คนปกติทุกอย่างจะแยกออกจาก 2 กลุ่มแรก คนที่มีเชื้อแต่ไม่เจ็บป่วย วันที่ 8 เป็นต้นไปตามหลักการ ภูมิต้านทานจะเริ่มขึ้นแล้ว และกำจัดเชื้อในตัวเขาออกเองได้ เขาก็รีเซตเมืองทั้งเมือง และต้องห้ามคนเข้า-ออก เพราะถ้าคนเข้า-ออกจะควบคุมทั้งเมืองไม่ได้"

มหาชัยถ้าก่อนหน้านี้เราล็อกเหมือนเมลเบิร์นจะดีกว่านี้ไหม ?

          "เวลาเขาจะปิดเมืองทั้งหมด หรือจะทำอะไรก็แล้วแต่ เป็นการพิสูจน์ว่ามาตรการนั้นพอหรือไม่พอ อย่าลืมถ้าเราปล่อยให้คนเข้า-ออก เราประเมินสถานการณ์ไม่ได้ สมมติมาตรการบอกว่าใส่หน้ากาก ยืนห่างกัน 1 เมตร ทุกคนทำตามนี้หมดก็ยังเกิดการติดเชื้อ แสดงว่ามาตรการ 1 เมตร ไม่พอ ต้อง 2 เมตร ถ้าไม่มีการควบคุมการเข้า-ออก มันประเมินมาตรการได้ มันมีตัวแปรว่าคนอาจติดเชื้อจากคนข้างนอกเข้าไป หนำซ้ำคนข้างในอาจไปแพร่คนข้างนอก ดังนั้น การปิดล็อกดาวน์ในบางพื้นที่ชัด ๆ ไม่ให้มีการเคลื่อนไหวนี่คือข้อดี แต่แน่นอนมันมีข้อแลก มันก็จะมีข้อด้อยเหมือนกัน นอกจากเรื่องเศรษฐกิจคือจะมีคนจำนวนหนึ่งหนีไป บางทีไปกันก่อนล่วงหน้าแล้วก็มี ถ้าจะล็อกดาวน์มันต้องตูมเลย ฉะนั้นมันก็มีกระบวนการทำงานในแต่ละประเทศที่ไม่เหมือนกัน ก็อยู่ที่ดุลยพินิจผู้บริหารประเทศแต่ละประเทศ"


หลังจากนี้จะเห็นตัวเลขที่สูงกว่านี้ไหม จะขึ้นหลักพันไหม ?

          "ผมว่าขึ้นแน่ เราต้องเข้าใจว่าเวลาตัวเลขขึ้นอย่าเพิ่งไปตื่นตระหนกเรื่องตัวเลข ต้องลงไปดูองค์ประกอบย่อยของตัวเอง อย่างเวลานี้ 745 ราย 500 กว่าราย มีบุคคลเสี่ยงคือแรงงานต่างด้าว ซึ่งเขาอาจเป็นอยู่ก่อนแล้ว แต่เราเพิ่งมาตรวจเจอ ตัวเลขมันก็ขึ้น คนก็ตกใจ แต่ตรวจแบบนี้ดีกว่า ถ้าองค์ประกอบนี้ขึ้นผมไม่กังวล แต่ถ้าติดกันภายในแล้วไม่รู้แหล่งที่มา อันนี้น่ากลัวที่สุด เพราะเวลานี้คนสมุทรสาครจะต่างจากระยอง คนระยองการเข้าไปตรวจสอบโรค เป็นที่อโคจร ผิดกฎหมาย หลายครั้งไม่แสดงตัว ไม่มาตรวจ มาตรวจเมื่อมีอาการ สุดท้ายเอาไม่อยู่ก็เสียชีวิต พอถามว่าไปคุยกับใครมาเพื่อสอบสวนก็ไม่บอก กลัวเพื่อนถูกจับ สิ่งเหล่านี้เป็นผลลบทั้งสิ้นต่อการควบคุมการระบาดของโควิด 19 รอบนี้ที่ห่วงมาก ๆ คือองค์ประกอบตัวเลข ตัวเลของค์ประกอบที่ 2 คือการติดเชื้อภายใน ถ้าตัวเลขนี้มันเพิ่มขึ้นแสดงว่าเราหลุด เรายังคุมไม่ได้ ส่วนสามคือ คนที่อยู่ใน State Quarantine เดินทางมาจากต่างประเทศ ก็ไม่มีประเด็น เพียงแต่ช่วงนี้ต้องควบคุมเต็มที่อย่าปล่อยให้หลุดออกมา วิธีจัดการกับ 3 กลุ่มนี้คิดก็ไม่เหมือนกัน"

          "รอบนี้ก็อยากให้คนไทยคิดนิดหนึ่ง หลายคนบอกว่าไม่ค่อยมีอาการเลยไม่กังวลว่าจะติด รอบนี้เห็นปรากฏการณ์ชัด ๆ คือคนอายุน้อยเป็นหนักและเสียชีวิต 40 กว่าเข้ามาตอนนี้ เจอรายงานหลัง ๆ ใส่ท่อช่วยหายใจและกู่ไม่กลับเพราะมาช้า เพราะคิดว่าไม่เป็นไร ย้ำว่าโควิด 19 ถ้าเริ่มติดเชื้อ ปอดอักเสบ ต้องรีบให้ยาทันที การให้ยาหลังปอดอักเสบเป็นมาก ๆ แล้วไม่ทัน มีงานวิจัยออกมาเยอะมากว่าไม่ทัน เพราะไวรัสทำลายเนื้อปอดไปแล้ว ก็ฝากเลยรอบนี้ไม่ใช่เฉพาะคนมีอายุอย่างเดียว หนุ่มสาวก็อย่าชะล่าใจ ดีที่สุดต้องควบคุมไม่ให้เกิด ถ้าเอาเชื้อไปแพร่ให้ครอบครัวหรือเพื่อนฝูง คนเหล่านั้นอาจเป็นคนที่มีอาการหนักได้"

ภาพในจอคืออะไร ไม่มีอาการพบเชื้อในจมูกสูง ไปบ่อนปอดอักเสบ ต่างกันยังไง ?

          "เวลาปอดธรรมดาเราจะดำ แต่ถ้าเมื่อไหร่มีการอักเสบ มีเม็ดเลือดขาว มีสารต่าง ๆ เข้าไปในเนื้อปอด จะเห็นว่ามันเปรอะมากขึ้น ทีนี้โควิด 19 ใครก็ตามที่เข้ามาและติดเชื้อ วันสองวันแรกเจอฟิล์มลักษณะแบบนี้ ปอดเริ่มติดเชื้อ ต้องระวัง เพราะงานวิจัยที่พบมา ภูมิต้านทานเริ่มขึ้นวันที่ 8 และภูมิขึ้นค่อนข้างเร็ว แต่อยู่ไม่ได้นาน ไม่ได้อยู่ตลอด ทีนี้คนปอดอักเสบตั้งแต่ต้น กว่าภูมิจะขึ้น และกำจัดไวรัสในตัวเขาเอง ไวรัสมันจะเพิ่มจำนวนและไปทำลายปอด ถึงจุดหนึ่งถ้าการทำลายปอดไม่สามารถย้อนกลับมาได้ ปอดทำงานไม่เพียงพอกับการดำรงชีพ แบบนี้เราไม่อยากให้เจอ ทันทีที่ตรวจ สงสัย แล้วเจอ หรือมีอาการเล็กน้อยขอให้บอก ถึงมีผู้หญิงท่านหนึ่งไปบ่อนแล้วมีอาการเล็กน้อย ไม่ยอมไปโรงพยาบาล ขอดูเอง สุดท้ายเสียชีวิต ผมยืนยันนะว่ามันเร็วมาก คาดการณ์อะไรไม่ได้"


เรื่องอาการผู้ว่าฯ สมุทรสาคร เป็นอย่างไรบ้าง ?

          "ท่านผู้ว่าฯ ก็เป็นอีกหนึ่งคนที่รักษาแบบเดียวกัน วันศุกร์ท่านปกติทุกอย่าง ไม่มีอาการอะไร วันเสาร์ท่านเริ่มมีไข้ขึ้น และพอไปเช็กเริ่มมีปอดอักเสบ และบวกกับอายุ 58 แล้วต้องระวัง สุดท้ายอาการอักเสบก็เป็นมากขึ้น จนย้ายมาศิริราช อาการท่านตอนนี้เมื่อวานลองถอดเครื่องช่วยหายใจ ท่านหายใจเอง เมื่อวานดีทีเดียว แต่ท่านเริ่มเหนื่อย เราไม่อยากให้ท่านต้องเหนื่อย เราเลยต้องกลับมาใช้เครื่องช่วยหายใจ และรอดู"

นอนคว่ำ นอนหงาย คืออะไร ?

          "มันเป็นประสบการณ์ทั่วโลก คนเป็นหนัก ๆ จะหายใจไม่ได้ การนอนคว่ำจะเพิ่มเนื้อที่ของปอด ทำให้ออกซิเจนในกระแสเลือดทำงานได้ดีมากยิ่งขึ้น แต่ถ้าปอดถูกทำลายทั้งใบก็ไม่เกิดประโยชน์ ขณะนี้ของท่านตราบใดนอนคว่ำ ออกซิเจนในกระแสเลือดของท่านดีมาก เริ่มแย่คือนอนหงาย พอเราเริ่มถอดเครื่องช่วยหายใจ ปรากฏว่าท่านเหนื่อยมากขึ้น ก็เลยกลับมาใช้เครื่องช่วยหายใจก่อน วันนี้ก็จะลองดู แต่ผมคิดว่ากลับมานอนคว่ำก็จะดี ให้เวลาปอดฟื้นตัว เพราะถ้าทำลายเนื้อปอด เราจัดการมันเร็วพอก็ไม่เสียหายถาวร"

เรื่องเชื้อตอนนี้มีข่าวว่าเชื้อล่องลอยในอากาศได้ 3 ชม. ?

          "จริงๆ  28 องศาก็ไปแล้ว แต่ที่ลอยอยู่ได้มาจากน้ำลาย สารคัดหลั่งคนเป็นโรค อยู่บนโต๊ะได้เป็นชั่วโมง ถึงบอกว่าใส่หน้ากากอย่างเดียวไม่พอ คนบางคนเข้าใจผิด ใส่หน้ากากดีมาก แต่ขณะเดียวกันต้องล้างมือบ่อย ๆ สอง สถานประกอบการต้องทำความสะอาดสถานที่ต่าง ๆ จริง ๆ เชื้อพวกนี้ไม่ได้ดื้อมาก อย่างสระว่ายน้ำ น้ำคลอรีนธรรมดา มันก็ตายแล้ว เพียงแต่ว่าพอว่ายน้ำเราชอบมาคุยข้างสระ"


นายกฯ บอกว่าไม่ถึงต้องล็อกดาวน์ แต่ประชาชนต้องล็อกดาวน์เอง อาจารย์มองว่ายังไง ถึงเวลาใช้ยาแรงหรือยัง ?

          "ปกติเวลารัฐบาลออกมาตรการอะไรบางอย่าง ผมถือว่าเป็นมาตรการต่ำสุด เราสามารถทำสูงกว่าที่รัฐบาลให้ทำได้ อย่างเป็นคนดี จะถือศีลห้าหรือศีลแปดก็ได้ อย่างเราเองรู้ว่าถ้าเราไม่ระวังตัว เราจะแพร่เชื้อสู่ครอบครัว สู่คนที่รักเรา เราก็ทำให้สูงกว่าสิ่งที่รัฐบาลบอก การทำมากกว่าไม่ได้เป็นข้อเสีย รัฐบาลบอกอย่างไร ผมมีแนวโน้มทำมากกว่ารัฐบาลบอก เพราะรัฐบาลต้องมองในแง่สมดุลกับหลาย ๆ ด้าน แต่สมดุลหลายด้านแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน ผมให้ความสำคัญกับเรื่องสุขภาพ ดังนั้น เห็นความสำคัญของเรื่องนี้ และทำให้เศรษฐกิจไปได้ในระดับหนึ่ง ยอมเจ็บเศรษฐกิจบ้างเพื่อสุขภาพที่ดีและระยะยาว ตรงนี้ก็เป็นดุลยพินิจของแต่ละคน ย้ำว่าถ้าทำได้มากกว่านั้นจะดีที่สุด แต่ทำถูกต้องตามหลักวิชาการ บางคนตื่นตระหนก ทำมากจนเกินไป ฉีดผักทุกใบ อันนี้ก็อาจมากเกินไป แล้วแอลกอฮอล์พวกนี้กินไม่ได้ก็ต้องระวัง"

ดื่มเหล้าช่วยได้ไหม ?

          "ไม่เกี่ยวข้อง จริง ๆ แล้วโควิดเมื่อเข้าไปในกระเพาะมันจัดการได้อยู่แล้ว การบอกว่าเอาแอลกอฮอล์เข้าไปเป็นการหาเหตุในการกินเหล้า"

ถ้าเข้าใจไม่ผิด ก่อนหน้านี้ที่มีการล็อกดาวน์เรา ล็อกคือล็อกปั้ง ข้างใน-ข้างนอกออกไม่ได้ ประกาศเคอร์ฟิวต่าง ๆ นานา เศรษฐกิจก็ไม่ดี ตอนนี้มีการล็อกจากข้างในหรือเปล่า ?

          "เรียกว่าจัดการกับเป้า จังหวัดใดเป็นจังหวัดแดงก็จัดการเป้าซะ ความเจ็บปวดทางเศรษฐกิจจะน้อยลง แต่ถ้าจังหวัดไหนมันเยอะมากจริง ๆ ต้องปิดทั้งจังหวัด"


เราจะอยู่แบบนี้ไปอีกนานแค่ไหน ?

          "ความเห็นผม โควิด 19 ไม่ไปง่าย ๆ หวังว่าคงไม่ถึงปีใหม่ปีหน้านะ แต่ผมทำใจเผื่อไว้เลย ถึงแม้วัคซีนทยอยออกมา ตั้งแต่ไตรมาสที่ 3 นี้เป็นต้นไปทั่วโลก ของเราไตรมาสที่ 2 ประมาณพฤษภาคม-มิถุนายน แต่ย้ำว่าวัคซีนไม่ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ ถ้าทั่วโลกยังติดเชื้อกันเยอะก็เป็นไปไม่ได้เลยที่โควิดจะหายไปจากโลก"

ทำไมต้องรอแอสตร้าฯ เรารออันอื่นไม่ได้เหรอ ?

          "ตอนนี้เราติดต่อจากจีน ถ้ามีความจำเป็นก็สามารถเอามาได้ ตอนนี้มี 5 บริษัทที่ใช้ในหลายประเทศแล้ว ไม่จำเป็นต้องรอแอสตร้าฯ อย่างเดียว"